Bệnh viêm họng là một bệnh lý viêm nhiễm khiến cổ họng bị sưng, đau. Bệnh có rất nhiều dạng khác nhau và phần lớn các trường hợp bị viêm họng đều rất đa dạng nguyên nhân gây bệnh. Cùng An Hầu Đan tìm hiểu xem bệnh viêm họng là gì, nguyên nhân nào gây ra bệnh cùng với dấu hiệu biểu hiện và triệu chứng của bệnh là như thế nào…
1. Viêm họng là bệnh gì?
Viêm họng là tên gọi bệnh lý khi cơ thể chúng ta bị sưng niêm mạc họng hoặc bị viêm. Bệnh viêm họng là tình trạng viêm ở cổ họng khiến người bệnh cảm thấy cổ họng đau rát, nhất là khi nuốt. Viêm họng cũng là nguyên nhân chính khiến cho nhiều người cảm thấy khó thở. Bệnh này có thể xuất hiện riêng biệt hoặc xuất hiện cùng các bệnh liên quan như ho gà, vincent hay một số bệnh khác về máu.
Viêm họng, hay sưng yết hầu là một dạng bệnh viêm nhiễm phổ biến nhất hiện nay. Người bị bệnh viêm họng sẽ cảm thấy khó chịu khi cổ họng của mình đau hoặc rát, đặc biệt là khi nuốt. Thông thường bệnh có thể khỏi hẳn sau một tuần mà không phải chịu tổn thương, di chứng về sau.
2. Nguyên nhân gây ra viêm họng
Viêm họng là bệnh viêm nhiễm có nguyên nhân lây nhiễm rất đa dạng, qua cả con đường tiếp xúc trực tiếp và con đường tiếp xúc gián tiếp. Một số nguyên nhân gây ra bệnh viêm họng đã được giới chuyên môn nhận định từ lâu bao gồm các yếu tố sau:
– Do môi trường sống ô nhiễm: Khi bạn sống trong môi trường bị ô nhiễm, thường xuyên hít phải các chất độc hại như bụi đường, khí thải khu công nghiệp, chất hóa học độc hại, khói bụi trong sinh hoạt, khí lò than, hay đôi khi là thuốc xịt chứa hóa chất… Tất cả các khí thải này đều có thể giúp cho vi khuẩn xâm nhập qua đường thở gây bệnh viêm họng.
– Do tình trạng viêm nhiễm lân cận: Một số nguyên nhân khác ít hơn là do những căn bệnh liên quan đến vùng họng như viêm mũi, viêm lợi, viêm phế quản, viêm xoang. Vi khuẩn trong các ổ viêm này có thể lan xuống vòm họng sinh sôi phát triển gây ra viêm họng.
– Do hít phải khói thuốc lá hay sử dụng các chất kích thích: Hút thuốc lá không chỉ là nguyên nhân viêm họng cho bản than mà còn làm ảnh hưởng đến những người xung quanh vì khiến mọi người phải hít chung khói thuốc với mình. Trong khói thuốc có chứa nicotin làm cho niêm mạc họng bị đốt cháy, bị tổn thương từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập qua đường thở và gây bệnh.
– Viêm họng do thời tiết: Thời tiết lạnh giá, không khí khô hanh thất thường, làm cho sức đề kháng của của cơ thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng, và virus sẽ nhân cơ hội đó để xâm nhập. Thời tiết nóng bức cũng có thể khiến bạn bị viêm họng do sử dụng điều hòa nhiệt độ nhiều, khiến cho nhiệt độ cơ thể thay đổi đột ngột lúc đi ra ngoài, dẫn đến mũi – họng bị khô… và từ đó dễ bị viêm họng.
– Viêm họng do các bệnh liên quan: Các bệnh về đường hô hấp, hoặc hệ thống tiêu hóa cũng có thể là thủ phạm gây ra viêm họng, điển hình chính là: viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày và thực quản, bệnh dị ứng trong…
3. Dấu hiệu, biểu hiện và triệu chứng của bệnh viêm họng
Bệnh viêm họng có triệu chứng đặc trưng là chỉ gây bệnh cho cổ họng nên rất dễ nhận biết khi có các dấu hiệu – biểu hiện.
Bệnh viêm họng có thời gian ủ bệnh khá thất thường, có thể vài tháng sau khi tiếp xúc với mầm bệnh mới bắt đầu thấy xuất hiện triệu chứng của bệnh. Theo các chuyên gia, không khó để nhận ra ai đó có bị viêm họng hay không. Vì về cơ bản, bệnh có khá nhiều dấu hiệu và biểu hiện đặc trưng. Tuy nhiên, viêm họng cũng là bệnh ở đường hô hấp trên nên cần tránh nhầm lẫn với nguyên nhân – triệu chứng các căn bệnh khác cũng tại vị trí này.
* 6 dấu hiêu hay gặp của viêm họng ở người lớn:
– Ho khan: Ho được nhận định là dấu hiệu đầu tiên cho thấy bạn đã bị mắc bệnh viêm họng. Ho khan hay có ho có đờm còn tùy thuộc vào cơ địa và từng giai đoạn phát triển của bệnh, cơn ho có thể kéo dài dai dẳng và có thể xuất hiện cả về đêm. Lúc này, khi khám họng sẽ thấy một phần hoặc toàn bộ niêm mạc họng trở nên đỏ rực: thành sau họng, trụ trước, trụ sau trở nên đỏ thẫm, phù nề. Ngoài ra còn có thể thấy được trên bề mặt amidan có chứa các chất nhầy bên trong. Khám các hạch vùng cổ dưới hàm có thể viêm tấy, đau, và đỏ.
– Đau họng: Là dấu hiệu đặc trưng của viêm họng cấp với những cơn đau âm ỉ, khó chịu, chỉ cần nuốt nước bọt cũng đau. Ngoài ra còn có thể thấy được amidan bị viêm. Khám các hạch vùng cổ dưới hàm có thể viêm tấy, đau, và đỏ.
– Ngứa họng: Ngứa họng là dấu hiệu thường thấy trong trường hợp bệnh nhân bị viêm họng do bị dị ứng, ngứa ngáy, khó chịu như có vật gì đó ở trong họng, bạn chỉ muốn được khạc nhổ để đẩy dị vật đó ra. Cảm giác khô và nóng rát ở trong họng, từ vướng sẽ tăng lên thành đau trong họng, nuốt khó, ho khạc thường chỉ ra được nước nhầy.
– Sốt: Một vài trường hợp bị viêm họng nặng thì sốt chính là dấu hiệu điển hình cho thấy cơ thể bạn đang bị gặp trục trặc. Người bệnh có thể mệt mỏi, sốt nhẹ, cảm lạnh, trường hợp nặng hơn thì sốt cao 38 – 39 độ C kèm theo viêm Amidan hoặc cúm virus, nếu kết hợp với nhiều biểu hiện ở trên nữa là có khẳng định bạn chắc chắn đã bị viêm họng.
– Có đờm: Và dựa trên màu sắc của đờm mà bạn có thể biết được nguyên nhân và mức độ của bệnh. Ví dụ: Đờm có màu trắng trong thì là do siêu vi, còn trường hợp đờm có màu xanh lợt thì là bội nhiễm vi khuẩn.
– Một số triệu chứng khác: Người bệnh bị viêm họng sẽ có các biểu hiện chán ăn, hắt xì hơi, sổ mũi, khan hong, mất tiếng, có hạch sưng ở cổ…
*5 dấu hiệu biểu hiện viêm họng hay gặp ở trẻ em:
– Xuất hiện những triệu chứng như sổ mũi, hắt hơi, nặng đầu, mỏi chân tay: Khá giống các dấu hiệu của các bệnh khác ở đường hô hấp. khi bé có các triệu chứng như vậy thì mẹ nên đưa bé đến ngay các trung tâm y tế để được khám và điều trị.
– Hạch cổ sưng đau: Trong một vài trường hợp, trẻ sẽ có hiện tượng sưng hạch ở cổ. Đây là hiện tượng bình thường khi cơ thể phản ứng với bệnh viêm họng nên các bậc phụ huynh cần đặc biệt chú ý khi trẻ kêu đau ở vùng cổ họng hay nuốt nước bọt thấy khó chịu.
– Khi bé bị nghẹt mũi, sốt cao, lười ăn, quấy khóc: Sốt cao 39 -40 độ C khi bị viêm họng sẽ làm cho trẻ có hiện tượng ớn lạnh, nhức đầu, đau mỏi thân mình, cổ họng sưng làm trẻ đau khi nuốt kèm theo nghẹt mũi khiến trẻ ăn ngủ kém, gây mệt mỏi kéo dài.
– Đau rát họng, ho khan là những biểu hiện viêm họng tiêu biểu nhất: Trẻ sẽ có cảm giác đau rát lan lên cả tai và đau nhói khi nuốt. Trẻ bị đau ngứa tại cổ họng dẫn đến hiện tượng ho khan, nếu không khắc phục kịp thời sẽ làm cho trẻ bị khàn tiếng.
– Trẻ bị khó thở và phải thở bằng mũi: Khi trẻ bị viêm nghẹt ở mũi sẽ sinh ra chất dịch bẩn chảy xuống cổ họng, làm họng bị viêm nhiễm dẫn đến viêm họng. Hơn nữa, khi bị nghẹt mũi, trẻ không thể tự thở bằng mũi mà chuyển sang thở bằng miệng khiến không khí lạnh chưa được sưởi ấm ở mũi đã qua miệng vào thẳng cơ thể khiến cổ họng bị lạnh và thương tổn – đây là nguyên nhân để bệnh về đường hô hấp xâm nhập.
Các triệu chứng viêm họng như kể trên có thể diễn ra từ 3-4 ngày rồi lui dần và mất đi do điều trị hoặc có thể tự khỏi tùy thuộc vào sức đề kháng của cơ thể.
Khi xét nghiệm công thức máu với người bị viêm họng sẽ cho thấy kết quả là bạch cầu tăng mạnh (các trường hợp không tăng do virus giai đoạn đầu), tốc độ máu lắng tăng lên, chỉ số CRP dương tính.
Xét nghiệm nhày họng, bằng phương pháp nhuộm đơn có thể dễ dàng thấy được tế bào bạch cầu và vi khuẩn. Nhuộm bằng phương pháp gram có thể giúp cho cầu khuẩn gram dương xếp đôi hoặc đứng riêng rẽ. Nếu như người bệnh có điều kiện, thực hiện nuôi cấy chất nhầy sẽ giúp xác định được các loại nguyên nhân gây ra viêm họng, từ đó thực hiện kháng sinh đồ để chọn kháng sinh phù hợp với việc điều trị các triệu chứng của bệnh viêm họng.