Trong đời ai cũng có thể bị ho một hoặc nhiều lần. Với đa số các trường hợp, ho chỉ là tạm thời. Ho trong thời gian ngắn hay ho kéo dài cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe lớn hơn cần tới sự hỗ trợ của bác sĩ. Thông tin dưới đây giúp thu hẹp những thủ phạm có thể gây ho – từ bệnh hen đến viêm phổi và ho gà. Từ đó đưa ra các gợi ý về cách chữa trị tại nhà để bạn có thể khỏi bệnh tốt hơn và nhanh hơn. Nguyên nhân ho kéo dài

Virus cảm lạnh

Ho kéo dài trong 3 tuần hoặc ít hơn có thể là do cảm lạnh. Triệu chứng chủ yếu là ho khan, với một ít đờm trong (có thể kéo dài một tháng hoặc hơn sau khi các triệu chứng khác đã hết).
Cách điều trị ho do virus cảm lạnh: Không có thuốc chữa các nhiễm trùng do virus, vậy nên bạn sẽ phải chờ nó tự hết. Nếu tình trạng ho trở nên nghiêm trọng và các thuốc giảm ho không cần đơn không có hiệu quả, bác sĩ có thể kê thuốc để làm dịu phản xạ ho.

Các thuốc trị ngạt mũi hoặc long đờm không cần đơn cũng có thể giúp làm loãng chất nhầy. Bạn có thể dùng để tống đờm ra tuy nhiên tác dụng của thuốc có thể khiến bạn ho nhiều hơn bình thường.

Hen

Hen thường có biểu hiện là thở khò khè và khó thở. Nhưng ở những người bị hen dạng ho, thì ho khan dai dẳng có thể là dấu hiệu duy nhất. Ho do hen thường nặng hơn vào ban đêm, trong hoặc ngay sau khi gắng sức. Khi bạn hít phải không khí lạnh hoặc khi gặp phải tác nhân gây dị ứng, như lông vật nuôi hoặc phấn hoa.
Cách khắc phục ho do hen: Bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm các xét nghiệm hô hấp để chẩn đoán hen hoặc cho bạn dùng thuốc hít hai lần một ngày trong một vài tuần để xem ho có giảm đi không. Thuốc kháng histamin hoặc thuốc tiêm dị ứng cũng có thể giúp ích trong trường hợp này.

Trào ngược axit

Theo thống kê, bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có liên quan với khoảng 25% các trường hợp ho mạn tính. Khi axit từ dưới dạ dày chảy ngược lên thực quản, nó có thể kích thích các đầu mút dây thần kinh, gây ho dai dẳng. Nhưng ho ro nguyên nhân này rất khó chẩn đoán. Vì không phải ai bị GERD cũng bị ợ nóng.
Nếu bạn bị ho sau khi ăn, ho vào ban đêm khi nằm ngủ, hoặc khi thức dậy vào buổi sáng, hoặc có những khi nói giọng khàn khàn cùng với ho. Thì đó là những dấu hiệu về bệnh trào ngược bạn cần lưu ý.
Cách điều trị ho mạn tính do trào ngược dạ dày thực quản: Hầu hết các trường hợp GERD khá dễ điều trị với các thuốc kháng acid, nhưng ho do GERD có thể trầm trọng hơn, và bạn sẽ cần được bác sĩ kiểm tra. Để điều trị, bạn có thể cần liều lớn hơn của thuốc uống theo đơn. Và mất từ 6 đến 8 tuần để thấy bệnh thuyên giảm. Với những người thừa cân thì đôi khi giảm cân cũng sẽ giúp giảm GERD. Bạn cũng có thể thử kê cao đầu khi nằm ngủ.

Viêm phổi

Đôi khi ho có thể là dấu hiệu của một bệnh nghiêm trọng hơn. Ví dụ như: viêm phổi. Viêm phổi có thể phát triển khi nhiễm trùng hô hấp lan xuống phổi, khiến các phế nang tích đầy mủ. Điều này gây ra khó thở và ho có đờm, đôi khi đau. Bệnh có thể đe dọa tính mạng trong một vài ngày.
Nếu bạn ho ra nhiều đờm màu xanh lá cây hoặc máu, khó thở và/hoặc khó chịu ở ngực, cần đi khám ngay để làm rõ nguyên nhân. Sốt và ớn lạnh lại là dấu hiệu cảnh báo khác.
Cách điều trị ho do viêm phổi: Chụp X-quang là cách duy nhất để biết chắc bạn có bị viêm phổi hay không. Một số bác sĩ sẽ chẩn đoán bằng cách nghe phổi với ống nghe. Hầu hết các trường hợp viêm phổi nặng ở người lớn là do vi khuẩn và được điều trị bằng thuốc kháng sinh.

Bệnh ho gà

Căn bệnh này rất dễ lây lan. Tên bệnh bắt nguồn từ tiếng rít như tiếng gà kêu khi người bệnh thở hổn hển sau một cơn ho dài rũ rượi. Bạn có thể bị ho gà ngay cả khi đã tiêm phòng (vì tác dụng bảo vệ của tiêm chủng yếu đi theo thời gian).
Cách điều trị ho gà: Nếu bắt đầu trong vòng ba tuần sau khi nhiễm trùng, thuốc kháng sinh có thể làm giảm triệu chứng và không để vi khuẩn có cơ hội lan truyền sang người khác. Điều này rất quan trọng bởi vì loại nhiễm trùng này có thể dẫn đến bệnh nghiêm trọng, thậm chí tử vong ở trẻ nhỏ.

Chảy dịch mũi sau

Nếu bị ho (khan hoặc có đờm) kéo dài 8 tuần hoặc lâu hơn, bạn có thể đang bị chảy dịch mũi sau mạn tính. Nguyên do là chất nhầy tích tụ trong các xoang và chảy xuống thành sau họng, tạo ra cảm giác ngứa họng gây ho.
Không có xét nghiệm nào để phát hiện bạn bị chảy dịch mũi sau, nhưng bạn cũng có thể bị chảy nước mũi hoặc ngạt mũi (ví dụ do dị ứng hoặc do cảm lạnh kéo dài). Các dấu hiệu khác bao gồm thường xuyên hắng giọng và viêm họng. Vì tình trạng này rất phổ biến nên các bác sĩ thường sẽ thử điều trị ngay cả khi chưa chắc chắn về chẩn đoán.
Cách điều trị chảy dịch mũi sau: Rửa mũi bằng nước muối có thể giúp bạn giải quyết vấn đề. Hoặc các bác sĩ có thể đề nghị dùng steroid hoặc thuốc kháng histamin để giảm viêm.
Nếu bị ho do chảy dịch mũi sau bạn hãy chú ý đến màu sắc của đờm: Ho ra đờm màu vàng hoặc màu xanh lá cây có nghĩa là hệ thống miễn dịch đã thực sự vào cuộc. Bạn hãy nghĩ đến khả năng mình bị một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, như viêm xoang chẳng hạn. Trong trường hợp đó, bạn sẽ cần dùng đến kháng sinh.

Nguyên nhân khác

Nếu nguyên nhân gây ho không đáp ứng với các điều trị trên, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp phổi hoặc xoang. Để làm căn cứ loại trừ những bệnh lý nghiêm trọng như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hay ung thư phổi.
Nếu ho chỉ xuất hiện vào những thời điểm hoặc địa điểm nhất định. Bạn hãy xem xét tới khả năng dị ứng hoặc mẫn cảm với những tác nhân kích thích như nấm mốc, ô nhiễm, hoặc khói bụi. Cũng cần nghĩ đến phản ứng phụ do thuốc, bởi có tới 20% số người uống thuốc ức chế ACE (để điều trị các bệnh như cao huyết áp) bị ho khan.
Cuối cùng, một số người bị ho mạn tính có thể là do hội chứng ho quá mẫn. Nghĩa là bị ho do một tác nhân gây kích ứng nào đó mà không gây ho ở hầu hết mọi người. Phụ nữ thường có phản xạ ho nhạy hơn so với nam giới. Nhưng trong hầu hết các trường hợp, thủ phạm (và cách chữa khỏi) là có; chỉ cần một số lần thử và sai để tìm ra được đúng phương pháp phù hợp với mình.

Một số bài thuốc trị ho kéo dài tại nhà

Nếu bạn cần phương thuốc giảm nhẹ nhất thời trong khi đợi cảm lạnh hoặc cúm thuyên giảm? Hãy thử một vài bài thuốc dưới đây:
Mật ong: Dung dịch đặc và ngọt này có thể làm dịu và làm giảm ho cho dù không có thuốc.
Thuốc ho: Bạc hà, được tìm thấy trong nhiều loại viên ngậm không kê đơn, tạo ra một cảm giác mát lạnh và đã được chứng minh là giúp giảm ho. Những loại thuốc ho khác có thể che phủ thành họng và làm giảm đau họng. Nhưng có rất ít bằng chứng cho thấy chúng ngăn ngừa ho tốt hơn dạng viên ngậm cứng.
Xông hơi: Tắm nước nóng hoặc hít hơi nước nóng có thể giúp làm loãng chất nhầy và giúp ho dễ tống đờm ra hơn.